Batili misyonerler yüzyillar boyunca bu bölgede arastirma yapmislar, degismeyecek gercekleri sasilacak duruma getirmisler, arkasindan gelenler ise, bir öncekileri delil göstererek, konulari icinden cikilamaz bicime sokmuslardir. Yanlislari düzeltmesi gereken Türk bilim adamlarinin cogu ise yabancilarin dümen suyuna girmislerdir. Bu bölge ile ilgili calismalar; yanlisin dogru, dogrunun da genel yanlis kabul edildigi bir batakliga saplanmistir. Trabzon ve cevresi konusunda arastirma yapan batili bilim adamlarinin pek cogu, abesle istigal ederek, calismalarini özellikle 1462den baslatip, bütün enerjilerini bu tarihten sonra Hristiyanlarin din degistirme konusuna harcamislardir. Halbuki Hazar Denizinin kuzeyinden gelen Türkleri, ellerine Incili vererek nasil Hristiyanlastirdiklarini arastirirlarsa gercekleri daha kolay kavrayacaklardir.
